Министрлік гранттары
- Гранттық қаржыландыру
- Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру
- Жас ғалым
- Жас ғалымдарды ГҚ
- 2025-2027
- 2024-2026
- 2023-2025
- 2021-2023
Тақырыбы: XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық қолжазба деректердегі Қазақстан тарихы
ИРН: AP26101025
Жетекшісі: Тулибаева Жулдыз Мусаевна
Өзектілігі мен жаңалығы: Қоқандық жазба деректер Қазақстанның оңтүстік өңірлері мен Орталық Азия тарихының маңызды, бірақ әлі де толық зерттелмеген дереккөздері болып табылады. Бұған дейін бұл қолжазбалар ғылыми айналымға толық енбеген. Жоба алғаш рет XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық жазба мұраларды кешенді талдап, олардың тарихи және мәдени маңызын анықтауға бағытталған.
Зерттеу мақсаты: Қоқан хандығы дәуірінің парсы және шағатай тілдеріндегі жазба деректерінде қамтылған Қазақстан тарихына қатысты мәліметтерді анықтау, ғылыми тұрғыдан талдау және оларды деректанулық айналымға енгізу.
Тақырыбы: XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық қолжазба деректердегі Қазақстан тарихы
ИРН: AP26101025
Жетекшісі: Тулибаева Жулдыз Мусаевна
Өзектілігі мен жаңалығы: Қоқандық жазба деректер Қазақстанның оңтүстік өңірлері мен Орталық Азия тарихының маңызды, бірақ әлі де толық зерттелмеген дереккөздері болып табылады. Бұған дейін бұл қолжазбалар ғылыми айналымға толық енбеген. Жоба алғаш рет XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық жазба мұраларды кешенді талдап, олардың тарихи және мәдени маңызын анықтауға бағытталған.
Зерттеу мақсаты: Қоқан хандығы дәуірінің парсы және шағатай тілдеріндегі жазба деректерінде қамтылған Қазақстан тарихына қатысты мәліметтерді анықтау, ғылыми тұрғыдан талдау және оларды деректанулық айналымға енгізу.
Тақырыбы: XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық қолжазба деректердегі Қазақстан тарихы
ИРН: AP26101025
Жетекшісі: Тулибаева Жулдыз Мусаевна
Өзектілігі мен жаңалығы: Қоқандық жазба деректер Қазақстанның оңтүстік өңірлері мен Орталық Азия тарихының маңызды, бірақ әлі де толық зерттелмеген дереккөздері болып табылады. Бұған дейін бұл қолжазбалар ғылыми айналымға толық енбеген. Жоба алғаш рет XIX–XX ғасыр басындағы қоқандық жазба мұраларды кешенді талдап, олардың тарихи және мәдени маңызын анықтауға бағытталған.
Зерттеу мақсаты: Қоқан хандығы дәуірінің парсы және шағатай тілдеріндегі жазба деректерінде қамтылған Қазақстан тарихына қатысты мәліметтерді анықтау, ғылыми тұрғыдан талдау және оларды деректанулық айналымға енгізу.
Зерттеу мақсаты – қоқан хандығы дәуірінің парсы және шағатай тілдеріндегі жазба деректерінде қамтылған Қазақстан тарихына қатысты мәліметтерді анықтау, ғылыми тұрғыдан талдау және оларды деректанулық айналымға енгізу.
Тақырыбы: Алшақтықты жою: Қазақстандағы бірінші курс студенттерінің өтпелі мәселелерін шешу
ИРН: АР25796179
Жетекшісі: Махмутова Айнура Абдурахмановна
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоғары білім жүйесіне алғаш рет қадам басқан студенттер жиі академиялық стреске, мотивацияның төмендеуіне және әлеуметтік оқшаулануға ұшырайды. Бұл мәселе олардың оқу жетістігіне және психологиялық әл-ауқатына тікелей әсер етеді. Жобаның жаңалығы — студенттердің академиялық және әлеуметтік бейімделуін қолдауға бағытталған интеграцияланған тәсілді ұсынуында. Педагогикалық және психологиялық құралдарды біріктіре отырып, жоба жоғары оқу орындарында студенттердің өтпелі кезеңін жеңілдететін тиімді модель әзірлеуді көздейді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстан жоғары оқу орындарындағы бірінші курс студенттерінің академиялық, әлеуметтік және психологиялық бейімделу мәселелерін зерттеу және өтпелі кезең қиындықтарын азайтуға бағытталған тиімді стратегиялар мен қолдау модельдерін әзірлеу.
Тақырыбы: Алшақтықты жою: Қазақстандағы бірінші курс студенттерінің өтпелі мәселелерін шешу
ИРН: АР25796179
Жетекшісі: Махмутова Айнура Абдурахмановна
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоғары білім жүйесіне алғаш рет қадам басқан студенттер жиі академиялық стреске, мотивацияның төмендеуіне және әлеуметтік оқшаулануға ұшырайды. Бұл мәселе олардың оқу жетістігіне және психологиялық әл-ауқатына тікелей әсер етеді. Жобаның жаңалығы — студенттердің академиялық және әлеуметтік бейімделуін қолдауға бағытталған интеграцияланған тәсілді ұсынуында. Педагогикалық және психологиялық құралдарды біріктіре отырып, жоба жоғары оқу орындарында студенттердің өтпелі кезеңін жеңілдететін тиімді модель әзірлеуді көздейді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстан жоғары оқу орындарындағы бірінші курс студенттерінің академиялық, әлеуметтік және психологиялық бейімделу мәселелерін зерттеу және өтпелі кезең қиындықтарын азайтуға бағытталған тиімді стратегиялар мен қолдау модельдерін әзірлеу.
Тақырыбы: Алшақтықты жою: Қазақстандағы бірінші курс студенттерінің өтпелі мәселелерін шешу
ИРН: АР25796179
Жетекшісі: Махмутова Айнура Абдурахмановна
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоғары білім жүйесіне алғаш рет қадам басқан студенттер жиі академиялық стреске, мотивацияның төмендеуіне және әлеуметтік оқшаулануға ұшырайды. Бұл мәселе олардың оқу жетістігіне және психологиялық әл-ауқатына тікелей әсер етеді. Жобаның жаңалығы — студенттердің академиялық және әлеуметтік бейімделуін қолдауға бағытталған интеграцияланған тәсілді ұсынуында. Педагогикалық және психологиялық құралдарды біріктіре отырып, жоба жоғары оқу орындарында студенттердің өтпелі кезеңін жеңілдететін тиімді модель әзірлеуді көздейді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстан жоғары оқу орындарындағы бірінші курс студенттерінің академиялық, әлеуметтік және психологиялық бейімделу мәселелерін зерттеу және өтпелі кезең қиындықтарын азайтуға бағытталған тиімді стратегиялар мен қолдау модельдерін әзірлеу.
Зерттеу мақсаты – қазақстан жоғары оқу орындарындағы бірінші курс студенттерінің академиялық, әлеуметтік және психологиялық бейімделу мәселелерін зерттеу және өтпелі кезең қиындықтарын азайтуға бағытталған тиімді стратегиялар мен қолдау модельдерін әзірлеу.
Тақырыбы: Люстерник–Шнирельман карталарының категориясы және олардың ең жоғары топологиялық күрделілігі
ИРН: AP25796111
Жетекшісі: Қуанышов Нұрсұлтан
Өзектілігі мен жаңалығы: Топология мен алгебраның тоғысқан тұсында орналасқан бұл зерттеу кеңістіктердің құрылымдық қасиеттерін терең түсінуге бағытталған. Люстерник–Шнирельман (LS) категориясы мен жоғарғы топологиялық күрделілік ұғымдары заманауи математикада маңызды қолданбаларға ие, әсіресе робототехника, қозғалыс жоспарлау және гомотопиялық теорияларда. Жобаның ғылыми жаңалығы – кеңістіктер мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігі жөніндегі классикалық теоремаларды жаңа контексте жалпылау және шекті абелдік топтардың гомоморфизмдеріне қатысты жаңа нәтижелер алу болып табылады.
Зерттеу мақсаты: LS-санаты мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігін зерттеу, сондай-ақ кеңістіктердің жоғарғы топологиялық күрделілігі теориясындағы классикалық нәтижелерді бейнелерге қатысты кеңейту.
Тақырыбы: Люстерник–Шнирельман карталарының категориясы және олардың ең жоғары топологиялық күрделілігі
ИРН: AP25796111
Жетекшісі: Қуанышов Нұрсұлтан
Өзектілігі мен жаңалығы: Топология мен алгебраның тоғысқан тұсында орналасқан бұл зерттеу кеңістіктердің құрылымдық қасиеттерін терең түсінуге бағытталған. Люстерник–Шнирельман (LS) категориясы мен жоғарғы топологиялық күрделілік ұғымдары заманауи математикада маңызды қолданбаларға ие, әсіресе робототехника, қозғалыс жоспарлау және гомотопиялық теорияларда. Жобаның ғылыми жаңалығы – кеңістіктер мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігі жөніндегі классикалық теоремаларды жаңа контексте жалпылау және шекті абелдік топтардың гомоморфизмдеріне қатысты жаңа нәтижелер алу болып табылады.
Зерттеу мақсаты: LS-санаты мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігін зерттеу, сондай-ақ кеңістіктердің жоғарғы топологиялық күрделілігі теориясындағы классикалық нәтижелерді бейнелерге қатысты кеңейту.
Тақырыбы: Люстерник–Шнирельман карталарының категориясы және олардың ең жоғары топологиялық күрделілігі
ИРН: AP25796111
Жетекшісі: Қуанышов Нұрсұлтан
Өзектілігі мен жаңалығы: Топология мен алгебраның тоғысқан тұсында орналасқан бұл зерттеу кеңістіктердің құрылымдық қасиеттерін терең түсінуге бағытталған. Люстерник–Шнирельман (LS) категориясы мен жоғарғы топологиялық күрделілік ұғымдары заманауи математикада маңызды қолданбаларға ие, әсіресе робототехника, қозғалыс жоспарлау және гомотопиялық теорияларда. Жобаның ғылыми жаңалығы – кеңістіктер мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігі жөніндегі классикалық теоремаларды жаңа контексте жалпылау және шекті абелдік топтардың гомоморфизмдеріне қатысты жаңа нәтижелер алу болып табылады.
Зерттеу мақсаты: LS-санаты мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігін зерттеу, сондай-ақ кеңістіктердің жоғарғы топологиялық күрделілігі теориясындағы классикалық нәтижелерді бейнелерге қатысты кеңейту.
Зерттеу мақсаты – LS-санаты мен бейнелердің жоғарғы топологиялық күрделілігін зерттеу, сондай-ақ кеңістіктердің жоғарғы топологиялық күрделілігі теориясындағы классикалық нәтижелерді бейнелерге қатысты кеңейту.
Тақырыбы: Өнеркәсіптік құрылыс жобаларындағы шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару: Қазақстан үшін кешенді тұжырымдама
IRN: AP26100823
Жетекшісі: Қалыбек Мақсат Қалыбекұлы
Өзектілігі және жаңалығы: Жоба алғаш рет Қазақстанның шындығына бейімделген кешенді шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару тұжырымдамасын ұсынады. Қолданыстағы жалпыланған модельдерден айырмашылығы, зерттеу елдің әлеуметтік-экономикалық, заңнамалық, климаттық, логистикалық және сейсмикалық сипаттамаларын ескереді. Зерттеудің жаңалығы сандық және сапалық әдістердің үйлесімінде, сондай-ақ тиісті ұсыныстарды әзірлеуге саланың негізгі сарапшыларының тікелей қатысуында жатыр. Жобаның нәтижелері Қазақстандағы құрылыс жобаларын басқару стандарттарын қайта қарау үшін негіз болады.
Жобаның мақсаты:
Қазақстандағы ірі өнеркәсіптік құрылыс жобалары кездесетін ерекше қиындықтарды қарастыра отырып, бұл зерттеу екі негізгі мақсатқа қол жеткізуге бағытталған. Бірінші мақсат - елдегі өнеркәсіптік құрылыс жобаларына әсер ететін негізгі тәуекелдерді анықтау және бағалау үшін тәуекелдерді басқаруды мұқият талдау жүргізу. Бұған жобаны жоспарлаудың және орындаудың кесте, құн, сапа және тәуекел тұрғысынан тиімсіздігінің әсерін бағалау, сондай-ақ жоба менеджерлерімен, жеткізушілермен, саясаткерлермен, қоршаған ортаны қорғау мамандарымен және жобалау сарапшыларымен сұхбаттар арқылы жиналған ақпарат кіреді. Екінші мақсат - белгісіздік жағдайында көп мақсатты уақыт-құн-тәуекел (TCRT) мәселесін шешу үшін озық жасанды интеллект әдістерін қолдана отырып, инновациялық оңтайландыру жүйелерін әзірлеу және сынақтан өткізу. Осы мақсаттарға назар аудару арқылы зерттеу жобаларды іске асыру процестерін жақсартуға және оларды Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму мақсаттарымен жақсырақ үйлестіруге бағытталған.
Тақырыбы: Өнеркәсіптік құрылыс жобаларындағы шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару: Қазақстан үшін кешенді тұжырымдама
IRN: AP26100823
Жетекшісі: Қалыбек Мақсат Қалыбекұлы
Өзектілігі және жаңалығы: Жоба алғаш рет Қазақстанның шындығына бейімделген кешенді шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару тұжырымдамасын ұсынады. Қолданыстағы жалпыланған модельдерден айырмашылығы, зерттеу елдің әлеуметтік-экономикалық, заңнамалық, климаттық, логистикалық және сейсмикалық сипаттамаларын ескереді. Зерттеудің жаңалығы сандық және сапалық әдістердің үйлесімінде, сондай-ақ тиісті ұсыныстарды әзірлеуге саланың негізгі сарапшыларының тікелей қатысуында жатыр. Жобаның нәтижелері Қазақстандағы құрылыс жобаларын басқару стандарттарын қайта қарау үшін негіз болады.
Жобаның мақсаты: Қазақстандағы ірі өнеркәсіптік құрылыс жобалары кездесетін ерекше қиындықтарды қарастыра отырып, бұл зерттеу екі негізгі мақсатқа қол жеткізуге бағытталған. Бірінші мақсат - елдегі өнеркәсіптік құрылыс жобаларына әсер ететін негізгі тәуекелдерді анықтау және бағалау үшін тәуекелдерді басқаруды мұқият талдау жүргізу. Бұған жобаны жоспарлаудың және орындаудың кесте, құн, сапа және тәуекел тұрғысынан тиімсіздігінің әсерін бағалау, сондай-ақ жоба менеджерлерімен, жеткізушілермен, саясаткерлермен, қоршаған ортаны қорғау мамандарымен және жобалау сарапшыларымен сұхбаттар арқылы жиналған ақпарат кіреді. Екінші мақсат - белгісіздік жағдайында көп мақсатты уақыт-құн-тәуекел (TCRT) мәселесін шешу үшін озық жасанды интеллект әдістерін қолдана отырып, инновациялық оңтайландыру жүйелерін әзірлеу және сынақтан өткізу. Осы мақсаттарға назар аудару арқылы зерттеу жобаларды іске асыру процестерін жақсартуға және оларды Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму мақсаттарымен жақсырақ үйлестіруге бағытталған.
Тақырыбы: Өнеркәсіптік құрылыс жобаларындағы шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару: Қазақстан үшін кешенді тұжырымдама
IRN: AP26100823
Жетекшісі: Қалыбек Мақсат Қалыбекұлы
Өзектілігі және жаңалығы: Жоба алғаш рет Қазақстанның шындығына бейімделген кешенді шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару тұжырымдамасын ұсынады. Қолданыстағы жалпыланған модельдерден айырмашылығы, зерттеу елдің әлеуметтік-экономикалық, заңнамалық, климаттық, логистикалық және сейсмикалық сипаттамаларын ескереді. Зерттеудің жаңалығы сандық және сапалық әдістердің үйлесімінде, сондай-ақ тиісті ұсыныстарды әзірлеуге саланың негізгі сарапшыларының тікелей қатысуында жатыр. Жобаның нәтижелері Қазақстандағы құрылыс жобаларын басқару стандарттарын қайта қарау үшін негіз болады.
Жобаның мақсаты: Қазақстандағы ірі өнеркәсіптік құрылыс жобалары кездесетін ерекше қиындықтарды қарастыра отырып, бұл зерттеу екі негізгі мақсатқа қол жеткізуге бағытталған. Бірінші мақсат - елдегі өнеркәсіптік құрылыс жобаларына әсер ететін негізгі тәуекелдерді анықтау және бағалау үшін тәуекелдерді басқаруды мұқият талдау жүргізу. Бұған жобаны жоспарлаудың және орындаудың кесте, құн, сапа және тәуекел тұрғысынан тиімсіздігінің әсерін бағалау, сондай-ақ жоба менеджерлерімен, жеткізушілермен, саясаткерлермен, қоршаған ортаны қорғау мамандарымен және жобалау сарапшыларымен сұхбаттар арқылы жиналған ақпарат кіреді. Екінші мақсат - белгісіздік жағдайында көп мақсатты уақыт-құн-тәуекел (TCRT) мәселесін шешу үшін озық жасанды интеллект әдістерін қолдана отырып, инновациялық оңтайландыру жүйелерін әзірлеу және сынақтан өткізу. Осы мақсаттарға назар аудару арқылы зерттеу жобаларды іске асыру процестерін жақсартуға және оларды Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму мақсаттарымен жақсырақ үйлестіруге бағытталған.
Жоба алғаш рет Қазақстанның шындығына бейімделген кешенді шығындарды оңтайландыру және тәуекелдерді басқару тұжырымдамасын ұсынады.
Тақырыбы: Көпмүшелік тепе-теңдіктер және алгебра мутациялары
ИРН: AP22683764
Жетекшісі: Машуров Фарух Абдуллаұлы
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі заманғы алгебра мен оның қолданбаларында мутация теориясы бейассоциативті құрылымдарды зерттеудің жаңа бағыты болып табылады. Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді анықтау және олардың алгебралық қасиеттерін сипаттау математикалық модельдерді жетілдіруде маңызды рөл атқарады. Жобаның жаңалығы — перм, бикоммутативті, Новиков және Зинбиель алгебраларының мутация элементтерін жүйелі зерттеу арқылы олардың құрылымдық ерекшеліктерін және өзара байланыстарын анықтау.
Зерттеу мақсаты: Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді жүйелі түрде зерттеу және перм, бикоммутативті, Новиков пен Зинбиель алгебраларының құрылымдық қасиеттерін, сондай-ақ олардың бейассоциативті алгебралармен байланысын анықтау.
Тақырыбы: Көпмүшелік тепе-теңдіктер және алгебра мутациялары
ИРН: AP22683764
Жетекшісі: Машуров Фарух Абдуллаұлы
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі заманғы алгебра мен оның қолданбаларында мутация теориясы бейассоциативті құрылымдарды зерттеудің жаңа бағыты болып табылады. Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді анықтау және олардың алгебралық қасиеттерін сипаттау математикалық модельдерді жетілдіруде маңызды рөл атқарады. Жобаның жаңалығы — перм, бикоммутативті, Новиков және Зинбиель алгебраларының мутация элементтерін жүйелі зерттеу арқылы олардың құрылымдық ерекшеліктерін және өзара байланыстарын анықтау.
Зерттеу мақсаты: Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді жүйелі түрде зерттеу және перм, бикоммутативті, Новиков пен Зинбиель алгебраларының құрылымдық қасиеттерін, сондай-ақ олардың бейассоциативті алгебралармен байланысын анықтау.
Тақырыбы: Көпмүшелік тепе-теңдіктер және алгебра мутациялары
ИРН: AP22683764
Жетекшісі: Машуров Фарух Абдуллаұлы
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі заманғы алгебра мен оның қолданбаларында мутация теориясы бейассоциативті құрылымдарды зерттеудің жаңа бағыты болып табылады. Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді анықтау және олардың алгебралық қасиеттерін сипаттау математикалық модельдерді жетілдіруде маңызды рөл атқарады. Жобаның жаңалығы — перм, бикоммутативті, Новиков және Зинбиель алгебраларының мутация элементтерін жүйелі зерттеу арқылы олардың құрылымдық ерекшеліктерін және өзара байланыстарын анықтау.
Зерттеу мақсаты: Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді жүйелі түрде зерттеу және перм, бикоммутативті, Новиков пен Зинбиель алгебраларының құрылымдық қасиеттерін, сондай-ақ олардың бейассоциативті алгебралармен байланысын анықтау.
Мутация кезінде орындалатын көпмүшелік тепе-теңдіктерді жүйелі түрде зерттеу және перм, бикоммутативті, Новиков пен Зинбиель алгебраларының құрылымдық қасиеттерін, сондай-ақ олардың бейассоциативті алгебралармен байланысын анықтау.
Тақырыбы: Қазақстанның Орталық Азия елдерімен трансшекаралық ынтымақтастығы
ИРН: АР23489647
Жетекшісі: Сергей Валерьевич Голунов
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба посткеңестік кезеңдегі Қазақстан мен Орталық Азия елдері арасындағы шекара маңы ынтымақтастығының эволюциясын кешенді түрде зерттеуге бағытталған. Бұған дейін бұл тақырып бойынша зерттеулер шектеулі болды және негізінен Ресей мен Қытай бағытында жүргізілді. Жобаның жаңалығы – Қазақстанның аймақтық ынтымақтастық тәжірибесін халықаралық тәжірибемен салыстыра отырып, тұжырымдамалық және салыстырмалы тұрғыда қарастыруында. Бұл зерттеу Орталық Азиядағы интеграциялық үдерістерді тереңірек түсінуге және олардың тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанның Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттерімен шекара маңы ынтымақтастығының мәселелері мен нәтижелерін зерттеу, халықаралық тәжірибе мен теориялық тұғырларды ескере отырып оның тиімділігін арттыру жолдарын анықтау және ынтымақтастықты дамыту бойынша ұсынымдар әзірлеу.
Тақырыбы: Қазақстанның Орталық Азия елдерімен трансшекаралық ынтымақтастығы
ИРН: АР23489647
Жетекшісі: Сергей Валерьевич Голунов
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба посткеңестік кезеңдегі Қазақстан мен Орталық Азия елдері арасындағы шекара маңы ынтымақтастығының эволюциясын кешенді түрде зерттеуге бағытталған. Бұған дейін бұл тақырып бойынша зерттеулер шектеулі болды және негізінен Ресей мен Қытай бағытында жүргізілді. Жобаның жаңалығы – Қазақстанның аймақтық ынтымақтастық тәжірибесін халықаралық тәжірибемен салыстыра отырып, тұжырымдамалық және салыстырмалы тұрғыда қарастыруында. Бұл зерттеу Орталық Азиядағы интеграциялық үдерістерді тереңірек түсінуге және олардың тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанның Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттерімен шекара маңы ынтымақтастығының мәселелері мен нәтижелерін зерттеу, халықаралық тәжірибе мен теориялық тұғырларды ескере отырып оның тиімділігін арттыру жолдарын анықтау және ынтымақтастықты дамыту бойынша ұсынымдар әзірлеу.
Тақырыбы: Қазақстанның Орталық Азия елдерімен трансшекаралық ынтымақтастығы
ИРН: АР23489647
Жетекшісі: Сергей Валерьевич Голунов
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба посткеңестік кезеңдегі Қазақстан мен Орталық Азия елдері арасындағы шекара маңы ынтымақтастығының эволюциясын кешенді түрде зерттеуге бағытталған. Бұған дейін бұл тақырып бойынша зерттеулер шектеулі болды және негізінен Ресей мен Қытай бағытында жүргізілді. Жобаның жаңалығы – Қазақстанның аймақтық ынтымақтастық тәжірибесін халықаралық тәжірибемен салыстыра отырып, тұжырымдамалық және салыстырмалы тұрғыда қарастыруында. Бұл зерттеу Орталық Азиядағы интеграциялық үдерістерді тереңірек түсінуге және олардың тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанның Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттерімен шекара маңы ынтымақтастығының мәселелері мен нәтижелерін зерттеу, халықаралық тәжірибе мен теориялық тұғырларды ескере отырып оның тиімділігін арттыру жолдарын анықтау және ынтымақтастықты дамыту бойынша ұсынымдар әзірлеу.
Қазақстанның Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттерімен шекара маңы ынтымақтастығының мәселелері мен нәтижелерін зерттеу, халықаралық тәжірибе мен теориялық тұғырларды ескере отырып оның тиімділігін арттыру жолдарын анықтау
Тақырыбы: Қазақстандағы децентрализация, жергілікті өзін-өзі басқару және өңірлік даму
ИРН: АР23488746
Жетекшісі: Бауыржан Мұхамбетшәріпұлы Едгенов
Өзектілігі мен жаңалығы: Бұл жоба қазіргі таңда Қазақстанда жүргізіліп жатқан мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру реформаларына ғылыми негізделген баға беруге бағытталған. Фискалдық децентрализация мен жергілікті өзін-өзі басқару мәселелері өңірлердің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде және аймақтар арасындағы экономикалық теңгерімділікті сақтауда маңызды рөл атқарады. Жобаның ғылыми жаңалығы – алғаш рет ұлттық, өңірлік және жергілікті бюджеттер бойынша бірыңғай деректер базасын құру және оны ғылыми қауымдастық үшін ашық ресурс ретінде ұсыну.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанда өңірлік және жергілікті басқаруды фискалдық және әкімшілік децентрализациялауға бағытталған мемлекеттік бюджет жүйесі реформаларының кешенді салыстырмалы бағасын жүргізу және оның әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге әсерін анықтау.
Тақырыбы: Қазақстандағы децентрализация, жергілікті өзін-өзі басқару және өңірлік даму
ИРН: АР23488746
Жетекшісі: Бауыржан Мұхамбетшәріпұлы Едгенов
Өзектілігі мен жаңалығы: Бұл жоба қазіргі таңда Қазақстанда жүргізіліп жатқан мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру реформаларына ғылыми негізделген баға беруге бағытталған. Фискалдық децентрализация мен жергілікті өзін-өзі басқару мәселелері өңірлердің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде және аймақтар арасындағы экономикалық теңгерімділікті сақтауда маңызды рөл атқарады. Жобаның ғылыми жаңалығы – алғаш рет ұлттық, өңірлік және жергілікті бюджеттер бойынша бірыңғай деректер базасын құру және оны ғылыми қауымдастық үшін ашық ресурс ретінде ұсыну.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанда өңірлік және жергілікті басқаруды фискалдық және әкімшілік децентрализациялауға бағытталған мемлекеттік бюджет жүйесі реформаларының кешенді салыстырмалы бағасын жүргізу және оның әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге әсерін анықтау.
Тақырыбы: Қазақстандағы децентрализация, жергілікті өзін-өзі басқару және өңірлік даму
ИРН: АР23488746
Жетекшісі: Бауыржан Мұхамбетшәріпұлы Едгенов
Өзектілігі мен жаңалығы: Бұл жоба қазіргі таңда Қазақстанда жүргізіліп жатқан мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру реформаларына ғылыми негізделген баға беруге бағытталған. Фискалдық децентрализация мен жергілікті өзін-өзі басқару мәселелері өңірлердің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде және аймақтар арасындағы экономикалық теңгерімділікті сақтауда маңызды рөл атқарады. Жобаның ғылыми жаңалығы – алғаш рет ұлттық, өңірлік және жергілікті бюджеттер бойынша бірыңғай деректер базасын құру және оны ғылыми қауымдастық үшін ашық ресурс ретінде ұсыну.
Зерттеу мақсаты: Қазақстанда өңірлік және жергілікті басқаруды фискалдық және әкімшілік децентрализациялауға бағытталған мемлекеттік бюджет жүйесі реформаларының кешенді салыстырмалы бағасын жүргізу және оның әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге әсерін анықтау.
Қазақстанда өңірлік және жергілікті басқаруды фискалдық және әкімшілік децентрализациялауға бағытталған мемлекеттік бюджет жүйесі реформаларының кешенді салыстырмалы бағасын жүргізу
Тақырыбы: Электрондық баспа технологиялары мен жасанды интеллект арқылы баспагерлерді кітапханалармен біріктіру үшін бейімделген платформаны әзірлеу
ИРН: АР23483919
Жетекшісі: Андрей Владимирович Богданчиков
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба жоғары білім мен ғылымды цифрландыру тұжырымдамасына сәйкес келеді және кітапханаларды цифрлық трансформациялау бағытын қолдайды. Бұл зерттеу Қазақстанда осындай үлгідегі интеграциялық платформаның алғашқы тәжірибелік үлгісін ұсынады. Жаңалығы — жасанды интеллект негізіндегі іздеу жүйесі мен адаптивті тест генерациялау құралын енгізу арқылы кітапхана жүйелерін интеллектуалдандыру болып табылады.
Зерттеу мақсаты: Жасанды интеллект пен электрондық баспа технологияларын пайдалана отырып, баспалар мен кітапханалардың өзара байланысын қамтамасыз ететін бейімделген платформаны жобалау және әзірлеу.
Тақырыбы: Электрондық баспа технологиялары мен жасанды интеллект арқылы баспагерлерді кітапханалармен біріктіру үшін бейімделген платформаны әзірлеу
ИРН: АР23483919
Жетекшісі: Андрей Владимирович Богданчиков
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба жоғары білім мен ғылымды цифрландыру тұжырымдамасына сәйкес келеді және кітапханаларды цифрлық трансформациялау бағытын қолдайды. Бұл зерттеу Қазақстанда осындай үлгідегі интеграциялық платформаның алғашқы тәжірибелік үлгісін ұсынады. Жаңалығы — жасанды интеллект негізіндегі іздеу жүйесі мен адаптивті тест генерациялау құралын енгізу арқылы кітапхана жүйелерін интеллектуалдандыру болып табылады.
Зерттеу мақсаты: Жасанды интеллект пен электрондық баспа технологияларын пайдалана отырып, баспалар мен кітапханалардың өзара байланысын қамтамасыз ететін бейімделген платформаны жобалау және әзірлеу.
Тақырыбы: Электрондық баспа технологиялары мен жасанды интеллект арқылы баспагерлерді кітапханалармен біріктіру үшін бейімделген платформаны әзірлеу
ИРН: АР23483919
Жетекшісі: Андрей Владимирович Богданчиков
Өзектілігі мен жаңалығы: Жоба жоғары білім мен ғылымды цифрландыру тұжырымдамасына сәйкес келеді және кітапханаларды цифрлық трансформациялау бағытын қолдайды. Бұл зерттеу Қазақстанда осындай үлгідегі интеграциялық платформаның алғашқы тәжірибелік үлгісін ұсынады. Жаңалығы — жасанды интеллект негізіндегі іздеу жүйесі мен адаптивті тест генерациялау құралын енгізу арқылы кітапхана жүйелерін интеллектуалдандыру болып табылады.
Зерттеу мақсаты: Жасанды интеллект пен электрондық баспа технологияларын пайдалана отырып, баспалар мен кітапханалардың өзара байланысын қамтамасыз ететін бейімделген платформаны жобалау және әзірлеу.
Жасанды интеллект пен электрондық баспа технологияларын пайдалана отырып, баспалар мен кітапханалардың өзара байланысын қамтамасыз ететін бейімделген платформаны жобалау және әзірлеу
Тақырыбы: Академиялық адалдықты дамыту: мәтінмәндік қосымшаларды пайдалану арқылы плагиатты анықтау және авторлық атрибуция
ИРН: АР23487777
Жетекшісі: Ширали Маратжанович Кадыров
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі таңда плагиатты анықтаудың дәстүрлі әдістері парафраздар мен контекстік өзгерістерді дәл ажырата алмайды. Бұл жоба контекстуалды енгізілімдер мен терең оқыту әдістерін біріктіріп, мәтіндік ұқсастықты талдау дәлдігін арттыруды көздейді. Ғылыми жаңалығы – плагиатты анықтауда және авторлықты тануда жасанды интеллекттің заманауи әдістерін қолдану арқылы академиялық адалдық мәдениетін нығайту және зияткерлік меншік құқығын қорғауға үлес қосуында.
Зерттеу мақсаты: Контекстуалды енгізілімдерге негізделген жасанды интеллект модельдерін пайдалана отырып, плагиатты анықтау мен авторлықты танудың тиімділігін арттыру және академиялық адалдықты қамтамасыз етуге бағытталған интеллектуалды жүйе құру.
Тақырыбы: Академиялық адалдықты дамыту: мәтінмәндік қосымшаларды пайдалану арқылы плагиатты анықтау және авторлық атрибуция
ИРН: АР23487777
Жетекшісі: Ширали Маратжанович Кадыров
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі таңда плагиатты анықтаудың дәстүрлі әдістері парафраздар мен контекстік өзгерістерді дәл ажырата алмайды. Бұл жоба контекстуалды енгізілімдер мен терең оқыту әдістерін біріктіріп, мәтіндік ұқсастықты талдау дәлдігін арттыруды көздейді. Ғылыми жаңалығы – плагиатты анықтауда және авторлықты тануда жасанды интеллекттің заманауи әдістерін қолдану арқылы академиялық адалдық мәдениетін нығайту және зияткерлік меншік құқығын қорғауға үлес қосуында.
Зерттеу мақсаты: Контекстуалды енгізілімдерге негізделген жасанды интеллект модельдерін пайдалана отырып, плагиатты анықтау мен авторлықты танудың тиімділігін арттыру және академиялық адалдықты қамтамасыз етуге бағытталған интеллектуалды жүйе құру.
Тақырыбы: Академиялық адалдықты дамыту: мәтінмәндік қосымшаларды пайдалану арқылы плагиатты анықтау және авторлық атрибуция
ИРН: АР23487777
Жетекшісі: Ширали Маратжанович Кадыров
Өзектілігі мен жаңалығы: Қазіргі таңда плагиатты анықтаудың дәстүрлі әдістері парафраздар мен контекстік өзгерістерді дәл ажырата алмайды. Бұл жоба контекстуалды енгізілімдер мен терең оқыту әдістерін біріктіріп, мәтіндік ұқсастықты талдау дәлдігін арттыруды көздейді. Ғылыми жаңалығы – плагиатты анықтауда және авторлықты тануда жасанды интеллекттің заманауи әдістерін қолдану арқылы академиялық адалдық мәдениетін нығайту және зияткерлік меншік құқығын қорғауға үлес қосуында.
Зерттеу мақсаты: Контекстуалды енгізілімдерге негізделген жасанды интеллект модельдерін пайдалана отырып, плагиатты анықтау мен авторлықты танудың тиімділігін арттыру және академиялық адалдықты қамтамасыз етуге бағытталған интеллектуалды жүйе құру.
Контекстуалды енгізілімдерге негізделген жасанды интеллект модельдерін пайдалана отырып, плагиатты анықтау мен авторлықты танудың тиімділігін арттыру және академиялық адалдықты қамтамасыз етуге бағытталған интеллектуалды жүйе құру
IRN № BR18574199
Аутизм спектрі бұзылыстары бар балаларды әлеуметтік-білім беру ортасына кешенді қолдау негізінде интеграциялау: сын-қатерлер мен артықшылықтар
Зерттеу мақсаты – аутизм спектрінің бұзылыстары (АСБ) бар балалардың ата-аналары мен қамқоршыларына АСБ-ның негізгі аспектілерін түсініп қана қоймай, балаға қолдау көрсетуге және оны жақсырақ тануға мүмкіндік беретін практикалық құралдар, кеңестер мен стратегияларды ұсыну. Авторлар ата-ана немесе қамқоршы рөлін баланың дамуы мен әл-ауқатының басты факторы деп есептейді және осы жауапты міндетті тиімді орындау үшін қажетті барлық ресурстарды ұсынуды көздейді.
IRN № AP19675614
Нейрондық комбинаторлық оңтайландыру көмегімен тиімді жеткізу жүйелерін құру
Зерттеу мақсаты – жеткізу жүйелерінің тиімділігін арттыру үшін жасанды интеллект пен нейрондық комбинаторлық оңтайландыру әдістерін қолдану. Жоба шеңберінде көлік логистикасы, бағыттарды жоспарлау және ресурстарды бөлу мәселелерін шешуге арналған интеллектуалды алгоритмдер әзірленеді.
Зерттеу мақсаты – Қазақстанның жоғары оқу орындарында ағылшын тілінде білім беру тәжірибесін, оның ұйымдастырушылық және педагогикалық аспектілерін, туындайтын қиындықтарын және оларды шешу жолдарын анықтау.
Зерттеу мақсаты – қазақ тілін шет тілі ретінде оқыту процесінде ашық білім беру платформаларын тиімді пайдалану жолдарын ғылыми тұрғыдан негіздеу және оның әдістемелік моделін әзірлеу.
The purpose of this project is to explore the research environment in the universities and research institutions in Kazakhstan using qualitative and quantitative methods and develop context-specific recommendations for creating research favorable environments.
Әділетті және қуатты мемлекетті құру жолдарын тұжырымдау болып табылады, бұл үшін институттандырылған әлеуметтік әділеттілікке, эгалитарлық түсініктегі республика ұғымына (бұл құрылымдық деңгейдегі кедейлікті жоюды, денсаулық құқығы, денсаулық сақтау құқығы мен білім алу құқығы туралы кең түсініктерді қорғауды білдіреді)және адам құқықтарының әмбебаптығы құндылықтарына негізделген инклюзив бірегейлікпен мәдениетке негізделу көзделеді.
Зерттеу мақсаты диофантиндік жуықтау теориясы және ерекше жиындардың фракталдық өлшемі, квадраттық иррационал сандарды бөлу және алдыңғы қатарлы аналитикалық және сандық әдістерді әзірлеу сияқты байланысты тақырыптар болып табылады.
Мақсаты – XVII – ХХ ғасырдың басындағы шығыс жазба деректерінен Қазақстан мен Орталық Азияның тарихи географиясына қатысты жаңа материалдарды анықтау, сыни тұрғыдан талдау және ғылыми айналымға енгізу.
- 2024-2026
- 2018-2020
- 2018-2020
Руководитель: Машуров Ф.А.
Жоба максаты — систематическое изучение полиномиальных тождеств, которые справедливы при мутации различных алгебр, включая алгебры перм, бикоммутативные алгебры, алгебры Новикова и алгебры Зинбиеля. Мы стремимся понять структурные свойства алгебр и выявить связи между ними и неассоциативными алгебрами посредством дифференциальных (анти)коммутаторных операций.
Күтілетін нәтижелер
Нахождение полиномиальных тождеств, которым удовлетворяет мутация алгебр перм. Описать все элементы мутации в свободной алгебре перм. Построить базис для свободной мутации алгебры перм. Изучение гомоморфных образов мутации свободной алгебрыперм.
Изучение связей алгебр перм и неассоциативных алгебр относительно дифференциального (анти)коммутатора. Нахождение полиномиальных тождеств, которым удовлетворяет мутация алгебр Цинбиеля, Новикова и бикоммутативных алгебр. Описание элементов мутации в свободных алгебрах Новикова и бикоммутативных алгебрах.
Полученные результаты будут опубликованы в научных журналах, входящих в квартили в базе данных Web of Science, и (или) имеющих процентиль по шкале CiteScore в базе данных Scopus и (или) рекомендованных КОКНВО в количестве и качестве, требуемых в пункте 7 конкурсной документации.
Команда
Farukh Mashurov – Principal Investigator
Nurlan Ismailov – Scientific Advisor
Байланыс
farukh.mashurov@sdu.edu.kz
Руководитель: Машуров Ф.А.
Жоба мақсаты — систематическое изучение полиномиальных тождеств, которые справедливы при мутации различных алгебр, включая алгебры перм, бикоммутативные алгебры, алгебры Новикова и алгебры Зинбиеля. Мы стремимся понять структурные свойства алгебр и выявить связи между ними и неассоциативными алгебрами посредством дифференциальных (анти)коммутаторных операций.
Күтілетін нәтижелер
Нахождение полиномиальных тождеств, которым удовлетворяет мутация алгебр перм. Описать все элементы мутации в свободной алгебре перм. Построить базис для свободной мутации алгебры перм. Изучение гомоморфных образов мутации свободной алгебрыперм.
Изучение связей алгебр перм и неассоциативных алгебр относительно дифференциального (анти)коммутатора. Нахождение полиномиальных тождеств, которым удовлетворяет мутация алгебр Цинбиеля, Новикова и бикоммутативных алгебр. Описание элементов мутации в свободных алгебрах Новикова и бикоммутативных алгебрах.
Полученные результаты будут опубликованы в научных журналах, входящих в квартили в базе данных Web of Science, и (или) имеющих процентиль по шкале CiteScore в базе данных Scopus и (или) рекомендованных КОКНВО в количестве и качестве, требуемых в пункте 7 конкурсной документации.
Команда
Farukh Mashurov – Principal Investigator
Nurlan Ismailov – Scientific Advisor
Байланыс
farukh.mashurov@sdu.edu.kz
Цель проекта — систематическое изучение полиномиальных тождеств, которые справедливы при мутации различных алгебр, включая алгебры перм, бикоммутативные алгебры, алгебры Новикова и алгебры Зинбиеля. Мы стремимся понять структурные свойства алгебр и выявить связи между ними и неассоциативными алгебрами посредством дифференциальных (анти)коммутаторных операций.
IRN № BR18574199
Аутизм спектрі бұзылыстары бар балаларды әлеуметтік-білім беру ортасына кешенді қолдау негізінде интеграциялау: сын-қатерлер мен артықшылықтар
Зерттеу мақсаты – аутизм спектрінің бұзылыстары (АСБ) бар балалардың ата-аналары мен қамқоршыларына АСБ-ның негізгі аспектілерін түсініп қана қоймай, балаға қолдау көрсетуге және оны жақсырақ тануға мүмкіндік беретін практикалық құралдар, кеңестер мен стратегияларды ұсыну. Авторлар ата-ана немесе қамқоршы рөлін баланың дамуы мен әл-ауқатының басты факторы деп есептейді және осы жауапты міндетті тиімді орындау үшін қажетті барлық ресурстарды ұсынуды көздейді.
IRN № AP19675614
Нейрондық комбинаторлық оңтайландыру көмегімен тиімді жеткізу жүйелерін құру
Зерттеу мақсаты – жеткізу жүйелерінің тиімділігін арттыру үшін жасанды интеллект пен нейрондық комбинаторлық оңтайландыру әдістерін қолдану. Жоба шеңберінде көлік логистикасы, бағыттарды жоспарлау және ресурстарды бөлу мәселелерін шешуге арналған интеллектуалды алгоритмдер әзірленеді.
Зерттеу мақсаты – Қазақстанның жоғары оқу орындарында ағылшын тілінде білім беру тәжірибесін, оның ұйымдастырушылық және педагогикалық аспектілерін, туындайтын қиындықтарын және оларды шешу жолдарын анықтау.
Зерттеу мақсаты – қазақ тілін шет тілі ретінде оқыту процесінде ашық білім беру платформаларын тиімді пайдалану жолдарын ғылыми тұрғыдан негіздеу және оның әдістемелік моделін әзірлеу.
The purpose of this project is to explore the research environment in the universities and research institutions in Kazakhstan using qualitative and quantitative methods and develop context-specific recommendations for creating research favorable environments.
Әділетті және қуатты мемлекетті құру жолдарын тұжырымдау болып табылады, бұл үшін институттандырылған әлеуметтік әділеттілікке, эгалитарлық түсініктегі республика ұғымына (бұл құрылымдық деңгейдегі кедейлікті жоюды, денсаулық құқығы, денсаулық сақтау құқығы мен білім алу құқығы туралы кең түсініктерді қорғауды білдіреді)және адам құқықтарының әмбебаптығы құндылықтарына негізделген инклюзив бірегейлікпен мәдениетке негізделу көзделеді.
Зерттеу мақсаты диофантиндік жуықтау теориясы және ерекше жиындардың фракталдық өлшемі, квадраттық иррационал сандарды бөлу және алдыңғы қатарлы аналитикалық және сандық әдістерді әзірлеу сияқты байланысты тақырыптар болып табылады.
IRN № BR18574199
Аутизм спектрі бұзылыстары бар балаларды әлеуметтік-білім беру ортасына кешенді қолдау негізінде интеграциялау: сын-қатерлер мен артықшылықтар
Зерттеу мақсаты – аутизм спектрінің бұзылыстары (АСБ) бар балалардың ата-аналары мен қамқоршыларына АСБ-ның негізгі аспектілерін түсініп қана қоймай, балаға қолдау көрсетуге және оны жақсырақ тануға мүмкіндік беретін практикалық құралдар, кеңестер мен стратегияларды ұсыну. Авторлар ата-ана немесе қамқоршы рөлін баланың дамуы мен әл-ауқатының басты факторы деп есептейді және осы жауапты міндетті тиімді орындау үшін қажетті барлық ресурстарды ұсынуды көздейді.
IRN № AP19675614
Нейрондық комбинаторлық оңтайландыру көмегімен тиімді жеткізу жүйелерін құру
Зерттеу мақсаты – жеткізу жүйелерінің тиімділігін арттыру үшін жасанды интеллект пен нейрондық комбинаторлық оңтайландыру әдістерін қолдану. Жоба шеңберінде көлік логистикасы, бағыттарды жоспарлау және ресурстарды бөлу мәселелерін шешуге арналған интеллектуалды алгоритмдер әзірленеді.
Зерттеу мақсаты – Қазақстанның жоғары оқу орындарында ағылшын тілінде білім беру тәжірибесін, оның ұйымдастырушылық және педагогикалық аспектілерін, туындайтын қиындықтарын және оларды шешу жолдарын анықтау.
Зерттеу мақсаты – қазақ тілін шет тілі ретінде оқыту процесінде ашық білім беру платформаларын тиімді пайдалану жолдарын ғылыми тұрғыдан негіздеу және оның әдістемелік моделін әзірлеу.
The purpose of this project is to explore the research environment in the universities and research institutions in Kazakhstan using qualitative and quantitative methods and develop context-specific recommendations for creating research favorable environments.
Әділетті және қуатты мемлекетті құру жолдарын тұжырымдау болып табылады, бұл үшін институттандырылған әлеуметтік әділеттілікке, эгалитарлық түсініктегі республика ұғымына (бұл құрылымдық деңгейдегі кедейлікті жоюды, денсаулық құқығы, денсаулық сақтау құқығы мен білім алу құқығы туралы кең түсініктерді қорғауды білдіреді)және адам құқықтарының әмбебаптығы құндылықтарына негізделген инклюзив бірегейлікпен мәдениетке негізделу көзделеді.
Зерттеу мақсаты диофантиндік жуықтау теориясы және ерекше жиындардың фракталдық өлшемі, квадраттық иррационал сандарды бөлу және алдыңғы қатарлы аналитикалық және сандық әдістерді әзірлеу сияқты байланысты тақырыптар болып табылады.